Op een hete kale bol kunnen we helaas niet leven
Technologische vooruitgang: een zegen en een vloek
Het is moeilijk om de techniek niet te bewonderen. Wat we in een paar decennia hebben bereikt, is werkelijk onvoorstelbaar. In zeven uur tijd ben ik van Amsterdam in New York; ooit, niet eens zo lang geleden, was dit een pittige reis die niet voor iedereen was weggelegd. Dankzij geniale geesten zoals Bernoulli en Newton, pioniers als de gebroeders Wright en waaghals Lindbergh, die een tocht over de Atlantische Oceaan aandurfde, hebben creatieve en slimme ontwerpers het technische wonder verder kunnen vervolmaken: een gevaarte dat met gemak meer dan 400 passagiers van de Oude Wereld naar de Nieuwe Wereld kan brengen, met alle comfort die we ons maar kunnen wensen.
Helaas kennen ook technische wonderen een minder positieve kant. Vliegtuigen stoten enorme hoeveelheden CO2 uit, hetgeen bijdraagt aan de klimaatverandering. En de negatieve gevolgen van technologische vooruitgang zijn natuurlijk niet beperkt tot de luchtvaart. Neem de files die we jaar in, jaar uit zien, waar gigantische aantallen auto’s zich in de vakantieperiode in lange rijen richting de zuidelijke vakantiebestemmingen begeven. Dit draagt ook bij aan de luchtvervuiling.
Technologische ontwikkelingen hebben ook gezorgd voor een wereldwijde toename van de welvaart. Meer welvaart betekent logischerwijs ook meer consumptie en daarmee een grotere druk op onze planeet. We hebben steeds meer landbouw- en veeteeltgronden nodig, meer fabrieken om te voldoen aan de vraag naar consumptiegoederen, meer transport, meer bouwgrond, meer infrastructuur, meer energieverbruik, noem maar op. Eigenlijk zijn we inmiddels in een vicieuze cirkel beland. Het stikstofprobleem in Nederland illustreert dat: er moeten nieuwe woningen worden gebouwd maar daarvoor zou de stikstofemissie van veehouderijen naar beneden moeten. We proberen dit te corrigeren met lapmiddelen zoals zonnepanelen, elektrische auto’s en zelfs windmolens op zee. Maar mensen, geloof me: deze lapmiddelen zullen volstrekt onvoldoende blijken te zijn. In plaats van dat technologie ons helpt naar een duurzamere en gezondere samenleving, lijkt het ons juist verder in de val van overconsumptie te duwen. En dat is niet iets wat we gemakkelijk kunnen corrigeren.
Als klein land kunnen wij eigenlijk niet veel doen. In de opkomende economieën stijgt de welvaart en daar stijgt ook de consumptie. En consumptie heeft een veel bredere betekenis dan alleen het kopen van spullen. Het gaat niet alleen om gebruiks- en verbruiksgoederen, maar ook om meer transport, meer vakanties, meer bouwgrond, meer fabrieken, meer energieverbruik, meer druk op de gezondheidszorg, enzovoort. Terwijl wij in Europa denken “onze eigen consumptie te kunnen beperken”, zien we andere delen van de wereld steeds meer hun eigen welvaart nastreven, wat de druk op de aarde verder opvoert.
Technologie heeft ons veel gebracht. Het heeft ons geholpen om sneller, verder en meer te doen dan ooit tevoren. Maar helaas lijkt het erop dat we deze vooruitgang gebruiken om onszelf langzaam te vernietigen. We produceren meer, consumeren meer en belasten de aarde zwaarder dan ooit. We denken dat we vooruitgaan dankzij technologie, maar beseffen niet dat de prijs steeds hoger wordt.
En dan zijn er ook nog enkele gestoorde wereldleiders die menen technologie te kunnen gebruiken om drones en raketten op buurlanden af te schieten, alsof het om een computerspelletje gaat, zonder zich kennelijk te realiseren welke verwoestingen en leed zij bij anderen veroorzaken. Ook dit draagt niet bij aan de vermindering van onze CO2-uitstoot en een leefbare wereld.
compleet gestoord!
De zeebodem wordt door trawlers kapotgeschraapt, onze zeeën worden leeggevist (de film Ocean van Attenborough is in dit kader zeker aan te raden), bomen en bossen verdwijnen in rap tempo en woestijnvorming krijgt steeds meer vrij spel. In een kaal landschap, omringd door “dead zones” (dode zeeën), is leven niet mogelijk. Hoe lang kunnen we nog doorgaan met leven zoals we dat kennen, voordat de aarde zegt: “Ik hoop dat je hebt genoten van de rit, maar nu is het genoeg geweest”?
Wij mensen hebben ons gedurende miljoenen jaren evolutie aangepast aan onze natuurlijke omgeving. Maar ons binnen enkele decennia aanpassen aan een kale, hete planeet gaat ons niet lukken.
...op hete kolen...
De opwarming van de aarde en de CO2-problematiek behoren tot de meest urgente vraagstukken van onze tijd. In het boek ...op hete kolen... worden de vele aspecten van klimaatverandering en CO2-uitstoot op een begrijpelijke manier uitgelegd. Het boek biedt een uitgebreide verzameling van bekende en minder bekende informatie, verrijkt met persoonlijke ervaringen. Versnipperde milieukwesties worden samenhangend gepresenteerd; pittige en controversiële meningen worden niet uit de weg gegaan.
Schrikken wij niet van al die bosbranden en hittegolven?
De steeds terugkerende hittegolven en bosbranden in Zuid-Europa zijn geen toevallige verschijnselen maar tekenen van een dieperliggend probleem: het verdwijnen van bossen. Hoewel vaak wordt gewezen naar CO₂-uitstoot ...
Goed geïsoleerd huis: heerlijk in de winter, maar zomers vaak een probleem
De clichés rond houten huizen zijn hardnekkig. Ze zouden minder stevig zijn, snel in brand vliegen, gevoelig zijn voor houtworm of na een paar jaar beginnen te rotten. Toch blijkt uit de praktijk dat veel van deze vooroordelen allang niet meer kloppen.
Zou jij een houten huis kopen?
De clichés rond houten huizen zijn hardnekkig. Ze zouden minder stevig zijn, snel in brand vliegen, gevoelig zijn voor houtworm of na een paar jaar beginnen te rotten. Toch blijkt uit de praktijk dat veel van deze vooroordelen allang niet meer kloppen.
Maak van stikstofgebieden landelijk woongebied
Boeren die vrijwillig willen stoppen, kunnen op een eerlijke manier worden uitgekocht. Hun gronden komen dan beschikbaar voor mensen die bewust willen wonen, planten, oogsten en bijdragen aan natuurherstel.
Eén derde van Nederland is in gebruik voor veeteelt ...