Het zal menigeen niet zijn ontgaan: Frankrijk heeft opnieuw een grote hoeveelheid natuurlijke waterstof aangetroffen in de bodem. In mei 2023 werd in de regio Lotharingen, nabij het dorp Folschviller, een eerste reservoir ontdekt. In maart 2025 volgde een tweede, nog grotere vondst in dezelfde streek. Het gaat om zogenaamde witte waterstof, een natuurlijke vorm van waterstof die direct uit de aardkorst gewonnen kan worden. Deze ontdekking heeft het potentieel om de wereldwijde energiemarkt ingrijpend te veranderen. Frankrijk staat ineens op de kaart als koploper in natuurlijke waterstofreserves.

Voor mij was waterstof altijd een kleurloos, reukloos, licht en uiterst brandbaar gas. Tegenwoordig kom je het in allerlei kleuren tegen: grijs, blauw, groen, turkoois en ook wit. Die kleuren zeggen overigens niets over het gas zelf, maar duiden op de wijze waarop het geproduceerd wordt. En in het geval van witte waterstof is die productie op natuurlijke wijze geschied.

Normaal gesproken is waterstof een energiedrager: je moet het eerst maken, bijvoorbeeld via elektrolyse, waarbij water (H₂O) met behulp van elektriciteit wordt gesplitst in waterstofgas (H₂) en zuurstof (O₂). De waterstof kan dan worden opgeslagen, vervoerd en verbrand met alleen water als restproduct.

Ideaal, zou je denken, zeker als buffer voor stroomoverschotten van zon en wind. Maar er zit een addertje onder het gras: bij omzetting van elektriciteit naar waterstof gaat al snel 30% van de energie verloren. Wordt die waterstof later weer terugvertaald naar elektriciteit, bijvoorbeeld met een brandstofcel, dan verlies je opnieuw energie. In totaal gaat zo meer dan de helft van de energie verloren.

Voor toepassingen als verwarming is waterstof daardoor vaak minder efficiënt dan een warmtepomp, die direct werkt op stroom. Waterstof moet immers eerst worden geproduceerd, opgeslagen én verbrand, allemaal stappen die energie kosten.

Maar stel dat je die hele productieketen kunt overslaan?

Dat is precies waar witte waterstof in beeld komt. Deze natuurlijke variant ontstaat spontaan in diepe aardlagen, door onder meer reacties tussen water en ijzerhoudende gesteenten (ultramafische gesteenten) zoals serpentijn of olivijn. Geen elektrolyse, geen CO₂-uitstoot en gewoon oppompen (drill, baby, drill zou Trump zeggen). Daarmee verandert waterstof van een energiedrager in een echte energiebron.

En de Franse vondsten staan niet op zichzelf. In het Malinese dorp Bourakébougou draait al sinds 2012 een deel van de energievoorziening op opgepompte natuurlijke waterstof. Ook in Australië, de VS en andere delen van Europa worden natuurlijke H₂-bronnen onderzocht.

De technologie staat nog in de kinderschoenen, maar het potentieel is enorm. Als we witte waterstof veilig, efficiënt en betaalbaar kunnen winnen, hebben we er zomaar een nieuwe, schone energiebron bij. Misschien ligt de oplossing letterlijk onder onze voeten …